Dlaczego Rowling z bólem serca uśmierciła Remusa Lupina i dlaczego nie mogła zabić Hagrida?
Wyjaśnienie zawiera się w dwóch słowach:
struktura chiastyczna.
Jak w każdy wakacyjny wtorek, odbywamy sentymentalną podróż do Hogwartu. Wszystkie posty z serii znajdziecie pod tagiem Harry Potter, a listę planowanych publikacji we wpisie: Cykl o Harrym Potterze + FAQ .
Wracając do tematu: czym jest struktura chiastyczna?
Chiazm to technika literacka polegająca na symetrycznej powtarzalności fraz, zwrotów, idei, a w wersji zaawansowanej – nawet całych motywów.
Taką właśnie symetryczną, pierścieniową strukturę znajdziemy w Biblii, u Szekspira czy Homera.
I… w Harrym Potterze.
Zdziwicie się, jak wcześniej mogliście nie zauważyć, w jaki sposób został zbudowany cały cykl!
Kamień Filozoficzny/Insygnia Śmierci
Dwoje rodziców umiera, osierocając swojego jedynego syna (Lily i James Potterowie) /
Dwoje rodziców umiera, osierocając swojego jedynego syna (Lupin i Tonks)
Miłość matki (Lily) ocala życie Harry’ego /
Miłość matki (Narcyzy) ocala życie Harry’ego
Hagrid wynosi ocalałego Harry’ego z ruin jego domu /
Hagrid wynosi ocalałego Harry’ego z Zakazanego Lasu
Harry opuszcza Dolinę Godryka /
Harry odwiedza Dolinę Godryka
Harry i Hagrid dostają się na Private Drive na motorze /
Harry i Hagrid opuszczają Private Drive na motorze
Harry widzi swoich rodziców w Zwierciadle Ain Eingarp /
Harry widzi swoich rodziców, używając Kamienia Wskrzeszenia
Harry zdobywa Kamień Filozoficzny /
Harry zdobywa Kamień Wskrzeszenia
Dumbledore używa deluminatora /
Ron używa deluminatora
Harry odkrywa, że Snape nie służył Voldemortowi /
Harry odkrywa, że Snape nie służył Voldemortowi
Komnata Tajemnic/Książę Półkrwi
Harry ufa podejrzanej książce (pamiętnik Toma Riddle’a) /
Harry ufa podejrzanej książce (podręcznik Księcia Półkrwi)
Harry i Draco odwiedzają Borgina i Burkesa /
Harry i Draco odwiedzają Borgina i Burkesa
Harry niesłusznie podejrzewa Malfoya o udział w spisku /
Harry słusznie podejrzewa Malfoya o udział w spisku
Harry i Ron używają eliksiru wielosokowego, żeby zamienić się w Crabbe’a i Goyle’a /
Crabb i Goyle używają eliksiru wielosokowego, żeby zamienić się w dwie pierwszoroczne
Pojawia się Aragog /
Aragog umiera
Ginny zakochuje się w Harrym /
Harry zakochuje się w Ginny
Voldemort pojawia się tylko jako wspomnienie /
Voldemort pojawia się tylko we wspomnieniach
Więzień Azkabanu/Zakon Feniksa
Pojawia się Syriusz Black /
Syriusz Black umiera
Harry, dosiadając hipogryfa, leci na pomoc Syriuszowi /
Harry, dosiadając testrala, leci na pomoc Syriuszowi
Harry interesuje się Cho Chang /
Harry przestaje spotykać się z Cho Chang
Ministerstwo przysyła do Hogwartu dementorów /
Ministerstwo przysyła do Hogwartu Umbridge
Robi wrażenie, prawda?
Szczególne zachwycają motywy otwierające i zamykające cykl: symboliczne przyniesienie Harry’ego w rękach Hagrida na Privet Drive i wyniesienie go „martwego” z Zakazanego Lasu; miłość matki ocalająca życie; smutne żniwa wojny, pozostawiającej po sobie osierocone dzieci (Harry’ego po pierwszej wojnie i Teda po drugiej). Wyraźnie świadczą o tym, że Rowling nie pisała z marszu, a seria ewidentnie tworzy jedną spójną całość. Jak już pisać książki, to robić to dobrze!
Zresztą bez skrupulatnego planowania i ogromnej pracy nad całą serią, nie byłoby możliwe również wprowadzenie smaczków, które zauważa się dopiero przy ponownym czytaniu.
Na koniec zostawię Was z jeszcze jednym przykładem, który osobiście uwielbiam (jak w sumie wszystko, co związane jest z Ronem i Hermioną).
Przed Wami dwa fragmenty – z pierwszej i ostatniej części. Pamiętacie diabelskie sidła i wierzbę bijącą?
Harry Potter i Kamień Filozoficzny:
– Co mówiła profesor Sprout?… Że to lubi ciemność i wilgoć…
– Więc zapal coś! – wykrztusił Harry.
– Tak… no jasne… ale tu nie ma drewna! – krzyknęła Hermiona, wykręcając sobie ręce.
– CZY TY ZWARIOWAŁAŚ? – zawył Ron. – JESTEŚ CZARODZIEJKĄ CZY NIE?
Harry Potter i Insygnia Śmierci:
Hermiona była tak zasapana, że nie mogła wydobyć z siebie głosu.
– Jak… jak się tam dostaniemy? – wydyszał Ron. – Widzę… to miejsce… żeby tak mieć… znowu Krzywołapa…
– Krzywołapa? – Hermiona trzymała się za pierś, zgięta wpół. – Jesteś czarodziejem czy nie jesteś?
Jeżeli nie chcesz przegapić kolejnych wartościowych wpisów, zaobserwuj mój profil na Instagramie i bądź na bieżąco 🙂
Wiedziałam o tym od dawna, ale fajnie się czyta te przykłady 😀 Zawsze mnie to fascynowało 😀
Mnie też się to ogromnie podoba!
O mój Boże, nie miałam pojęcia! Jakie to jest… hm, jasne, niesamowite, przemyślane i w ogóle, ale też trochę straszne (czy tylko mi się tak wydaje?). Szczególne faktycznie przykłady z 1. i 7. Części. Woow.
Ah, no i bardzo mi się podoba ta seria!
Pozdrawiam i zapraszam na Filiżankę
Dziękuję! 🙂 A czemu straszne?
A no bo w sensie, że okazuje się, że to wszystko było właśnie tak bardzo spójne, czego oczywiście nigdy nie zauważyłam (#spostrzegawczość) i że to takie właśnie niesamowite i niepokojące 😀 Wybacz, ale naprawdę nie potrafię tego nijak wytłumaczyć
Spokojnie, niewiele osób to zauważyło 🙂
O niektórych elementach wiedziałam. A o reszcie, dzięki temu tekstowi, już wiem. Wielki plus dla Rowling za spójność, bo nie ma nic gorszego jak niekonsekwencja (ponieważ zwykle ją wyłapuję ;)).
Rowling już w pierwszym roku pracy nad książką miała napisany szkic zakończenia 🙂
Nigdy wcześniej nie zauważyłam tej symetrii, ale teraz jestem pod wrażeniem, że wszystko jest symetryczne i nadal tworzy spójną całość 🙂
Pozdrawiam
Tutti
Ja tak samo! 🙂
Uwielbiam ten cykl. Świetne porównanie świadczące o Twojej ogromnej wiedzy dotyczącej książek Rowling. A dwa ostatnie fragmenty – wisienka na torcie :).
Dziękuję i bardzo się cieszę <3
Nie wiedziałam o tym! Jestem w szoku, że w HP nic nie dzieje się z dupy, wszystko ma jakieś znaczenie i sens. Te książki sa cudowne!
Najcudowniejsze! 🙂
Jestem pod ogromnym wrażeniem! Z jaką uwagą Ty musiałaś to czytać! A ja myślałam, że wiem o Potterze wszystko 😀
Przede wszystkim czytałam dużo literatury przedmiotowej, wywiadów z Rowling i duużo internetów 😀 O strukturze w HP powstała nawet osobna książka, jej niestety jeszcze nie przeczytałam: „Harry Potter as Ring Composition and Ring Cycle” Johna Grangera 🙂
geniusz!!! Uwielbiam Harrego i mam nadzieję, że wysupłam trochę czasu na powrót do tego cyklu w wakacje bo już się stęskniłam 😉 dwa lata przerwy chyba 😉
Mam nadzieję, że wysupłasz! 🙂
ja też 😀
Nigdy nie wyłapałam aż tylu podobieństw między kolejnymi tomami. Cieszę, się, że trafiłam na ten wpis 🙂
I ja też się cieszę! 🙂
Jest tego nawet więcej i jest temu nawet poświęcona cała książka: „Harry Potter as Ring Composition and Ring Cycle” Johna Grangera 😀
Wow 😉
niektóre rzeczy skojarzyłam, zwłaszcza z 1 i 7, ale raczej nie patrzyłam na zestawienie części 2 z 6 czy 3 z 5 – robi wrażenie. Zawsze twierdziłam, że Rowling jest wspaniałą pisarką, która stworzyła nowy świat, ale tak jak napisałaś, bardzo fajnie jest przeczytać ten cykl kilka razy, żeby wyciągnąć z niego jeszcze więcej głębi:).
Świetny wpis:)
Dziękuję! 🙂 Zgadzam się w całej rozciągłości 🙂
Łał, bardzo ciekawy post :))
Bardzo dziękuję!
Naprawdę bardzo ciekawy.
Niezłe.
Naprawdę ciekawe. Przyznam się szczerze się nie przepadam szczególnie za HP, ale podziwiam Rowling za precyzję, ukryte znaczenia wydarzeń, dopracowany świat i wszystkie te inne rzeczy, o których pisałaś na blogu. Przeczytałam ten wpis dopiero teraz, ale parę tygodni temu (byłam wtedy mniej więcej w trakcie Czary ognia/Zakonu Feniksa) przeglądałam sobie wpisy o HP i ten nagłówek dużo mi zdradził. Przez to śmierć Lupina nie była dla mnie zaskoczeniem i zawsze gdy ktoś o nim wspominał, myślałam „on i tak niedługo zginie”. Nie licząc więc tytułu, wpis jest świetny.
Dziękuję! Zmieniłam tytuł wpisu na „Twoja ulubiona postać” zamiast Lupina. Dzięki za uwagę 🙂
Nie ma za co 😉